شناسنامه شغلی، قطب‌نمای جهت‌یابی در جاده رشد و ارتقای شغلی

در گذشته، هر شهروندی برای زندگی در جامعه، فقط نیاز به هویت شناسنامه‌ای داشت؛ اما این روزها صلاحیت حرفه‌ای است که اهمیت دارد؛ صلاحیت‌های شغلی‌ای که باید در شناسنامه‌های شغلی دنبال آن‌ها گشت.

نگاه جهان به شغل و حرفه تغییر کرده است. دیگر قرار نیست فرزندان شغل پدران را به ارث ببرند و هر فردی به دنبال علاقه، مهارت‌ها و استعدادهای خود می‌رود.

شناسنامه شغلی سندی است که هم دقیقا یک حرفه را تعریف و ابعاد آن را مشخص می‌کند و هم مثل قطب‌نمایی است که جهت درست حرکت و پیشرفت شغلی را نشان می‌دهد. همچنین، با کمک شناسنامه شغلی می‌توان به صلاحیت‌های حرفه‌ای لازم برای به‌ دست‌ آوردن هر شغل پی برد.

شناسنامه شغلی چیست؟

شناسنامه شغلی یا شرح شغل (Job description)، سند مکتوبی است که وظایف عمومی، تکالیف وابسته و مسئولیت‌های یک جایگاه شغلی را مشخص می‌کند. در این سند، صلاحیت‌ها و شایستگی‌های لازم برای تصدی شغل هم ذکر می‌شود.

در حقیقت، شناسنامه شغل، از هیچ به وجود نمی‌آید؛ بلکه یکی از خروجی‌های تجزیه و تحلیل اطلاعات شغلی است.

تحلیل شغل (Job Analysis) چیست؟

تحلیل شغل، فرایندی است که در آن رویه‌های کاری جهت تعیین عنوان و محتوای یک شغل، با توجه به شرح وظایف، مسئولیت‌ها، مهارت‌های لازم و شرایط احراز، بررسی و تجزیه و تحلیل می‌شود.

امروزه روش‌ها و سیستم‌های مختلفی برای تحلیل شغل وجود دارد؛ اما در نهایت همه با هدف کمک به طراحی مسیر رشد و ارتقای شغلی، استخدام بهتر و پرورش و نگهداشت استعدادهای سازمان به انجام می‌رسند.

فواید شناسنامه شغلی

شناسنامه شغلی در پاسخ به دلیل وجود یک شغل ایجاد می‌شود و به شکلی شفاف باید:

انتظاراتی را که از یک کارمند در جایگاه شغلی می‌رود، بیان کند

جزئیات لازم برای ارزیابی شغل را در اختیار نامزدهای آن شغل قرار دهد

به فرموله کردن پرسش‌هایی که ممکن است در مصاحبه شغلی بپرسند، کمک کند

به کارمندان بالقوه یک جایگاه شغلی توانایی دهد تا نقش خود را در ساختار سازمانی تشخیص دهند

به نوشتن یک قرارداد کاری معتبر برای جایگاه شغلی کمک کند

به تعیین اهداف کاری کوتاه‌مدت و بلندمدت کارمند یاری برساند

در ارزیابی عملکرد کاری کارمند ایفای نقش کند

در بحث جانشین‌پروری و جابجایی شغلی کارکنان به یاری سازمان بیاید

در طراحی و شکل‌گیری برنامه‌های آموزشی و توسعه فردی کارمندان کمک کند

لزوم به‌روز بودن شناسنامه‌های شغلی و تاثیر اینترنت

شناسنامه‌های شغلی بر اساس نیاز سازمان‌ها و بازار طراحی می‌شوند؛ بنابراین، طبیعی است که به طور دوره‌ای بازبینی و در صورت لزوم، به‌روز شوند. این کار ذیل بحث مدیریت شناسنامه شغلی و دایره بزرگ‌تر مدیریت استعدادها قرار می‌گیرد که بزرگ‌ترین وظیفه بخش منابع انسانی سازمان‌هاست.

تا قبل از سال ۲۰۰۰ میلادی، راهکارهای اینترنتی محدودی برای مدیریت نیروی انسانی دردسترس بود و کارکنان بخش منابع انسانی، شناسنامه‌های شغلی را به صورت اسناد پرینت‌شده، آرشیو و نگهداری می کردند؛ اما با نفوذ اینترنت در جهان، شرکت‌ها و استارتاپ‌های ابری بسیاری برای مدیریت استعداد به وجود آمدند که دسترسی به این شناسنامه‌ها را از هر جا و زمانی ممکن کردند. این دسترسی آسان در جنگ استعدادها نیز به کمک کسب‌و‌کارها و سازمان‌ها می‌آید تا بتوانند راحت‌تر استعدادها را پیدا و جذب کنند.

اولین شناسنامه‌های شغلی مناسب دیجیتال مارکتینگ

از آنجایی که دیجیتال مارکتینگ در ایران هنوز قوام و استانداردهای شغلی لازم را به دست نیاورده و این موضوع مشکلات و ابهامات کاری بسیاری را رقم زده است، ما در دیجی تلنت با کمک متخصصان این حوزه، اقدام به تحلیل مشاغل و طراحی شناسنامه‌های شغلی دیجیتال مارکتینگ کردیم.

شناسنامه‌های شغلی‌ دیجیتال مارکتینگ در دیجی تلنت، علاوه بر بهره‌مندی از تعاریف شفاف و استانداردسازی وظایف و مسئولیت‌های هر شغل دارای این ویژگی‌هاست:

ذکر دقیق صلاحیت‌ها

بیان شایستگی‌های هر شغل که حتما ذیل یکی از دو مدل شایستگی کارشناسان یا شایستگی مدیران دیجیتال مارکتینگ است

بهره‌مندی از بخش جدیدی به نام هوشمندی سیستمی

در این بخش، آگاهی‌ها و همکاری‌هایی که فرد باید در ارتباط با سایر حوزه‌های مرتبط کاری داشته باشد، بیان می‌شود. مثلا، اینکه یک کارشناس سئو باید با کارشناسان و مدیران تولید محتوا و شبکه‌های اجتماعی سازمان هماهنگ باشد، یک هوشمندی سیستمی برای او تلقی می‌شود.

اعتبار شناسنامه‌های شغلی دیجی تلنت

ما در ابتدا بر اساس مشاغل موجود در سایت‌های مشهور کاریابی مانند glassdoor, indeed, monster مشاغل و شناسنامه آن‌ها را استخراج و تجمیع کردیم. سپس، با کمک متخصصان هر حوزه از دیجیتال مارکتینگ اقدام به بومی‌سازی و تهیه لیست و نقشه مشاغل دیجیتال مارکتینگ کردیم.

و در نهایت، با کمک متخصصان هر بخش از دیجیتال مارکتینگ، به بررسی جزئی شناسنامه‌ها پرداختیم و آن‌ها را آماده و منتشر کردیم. البته به‌روزرسانی و انتشار نسخه‌های جدید شناسنامه‌ها را هم همواره در دستور کار داریم.

همچنین، با هماهنگی‌هایی که با دانشگاه‌ها و سازمان آموزش عالی کرده‌ایم و تفاهم‌نامه‌هایی که تنظیم شده است، سعی کرده‌ایم تا به دیجیتال مارکتینگ رسمیت بیشتری ببخشیم و آن‌ را با صنعت و دانشگاه مرتبط کنیم.

مراحل نوشتن یک آگهی استخدامی و شباهت آن با شناسنامه شغلی

آگهی استخدامی، روی دیگر شناسنامه شغلی است. در واقع، آگهی شغلی اصولی، حاوی درخواست استخدام فردی مطابق یک شناسنامه شغلی است.

برای نوشتن یک آگهی استخدامی، باید این موارد را رعایت کنید تا هم کارجو به‌خوبی متوجه شود که چه انتظاراتی را باید برآورده کند و هم کارفرما بتواند رزومه‌های مرتبط و بهتری دریافت کند.

اما به‌طور کلی، یک شناسنامه شغلی باید دارای این بخش‌ها باشد:

عنوان شغل

هر شغل باید عنوانی منحصربه‌فرد داشته باشد. عناوین هدفمند در دیجیتال مارکتینگ، در جذب افراد مورد نظر، موثرتر از عناوین کلی هستند.

همچنین، استفاده از عنوان‌های شغلی خودساخته کار غلطی است.

در عنوان، باید از پسوندهای توضیحی استاندارد و متداولی مثل «ارشد»، که در انگلیسی به آن سنیور می‌گویند، استفاده کنید؛ مانند کارشناس ارشد تولید محتوا.

خلاصه شغل

در این بخش، معمولا یک خلاصه جذاب از جایگاه شغلی نوشته می‌شود. نمایی کلی از شغل را به تصویر بکشد و انتظارات سازمان را بیان کنید. در واقع، روی دیگر شرح شغل، معرفی سازمان و برند کارفرمایی است.

مسئولیت‌ها و وظایف

در این بخش، می‌بایست حدود مسئولیت‌های جایگاه شغلی را مشخص کنید. لیستی کامل و درعین‌حال، خلاصه بنویسید. همچنین، روی مواردی که منحصر به سازمان شماست تاکید کنید؛ مخصوصا اگر دنبال یک دیجیتال مارکتر چندمهارتی یا مولتی تسک هستید، وظایف مختلف را آشکارا ذکر کنید.

وظایف روزانه نیروی مورد نظر را مشخص کنید. نوشتن این جزئیات به کارجو هم کمک می‌کند تا تشخیص دهد مناسب این جایگاه است یا خیر.

مشخص کنید که این جایگاه شغلی چطور در سازمان نقش‌آفرینی می‌کند. این کار را با بیان شیوه عملکرد او و فردی که نیروی مورد نظر باید به او گزارش دهد، انجام دهید. این کار به کارجو هم کمک می‌کند تا تصویر بزرگ‌تری را از سازمان ببیند و تاثیر نقش خود را در کسب و کار درک کند.

صلاحیت‌ها و شایستگی‌ها

لیستی از مهارت‌های نرم و سخت تهیه کنید. همچنین، تحصیلات، تجارب پیش‌نیاز، گواهی‌نامه‌ها و مهارت‌های فنی لازم برای تصدی شغل را نیز اعلام کنید. ممکن است مهارت‌های نرمی مثل توان برقراری ارتباط، حل مساله و مانند این‌ها هم برای شما مهم باشد (همان چیزی که ما در دیجی تلنت به آن شایستگی شغلی) می‌گوییم.

سعی کنید ساده بنویسید و از اصطلاحات خیلی تخصصی استفاده نکنید؛ چون مخاطبان شناسنامه شغلی، طیف وسیعی از افراد هستند.

همان‌گونه که تا اینجا متوجه شدید، نوشتن آگهی استخدامی به پیچیدگی نوشتن شناسنامه شغلی نیست. طراحی شناسنامه شغلی، کاری تخصصی در حوزه منابع انسانی است و به تجربه نیاز دارد. برای نوشتن یک شناسنامه شغلی، باید از تحلیل شغل شروع کرد که آن‌ هم مراحل مختص خود را دارد.

شناسنامه‌های شغلی در بانک مشاغل دیجی تلنت

برای نوشتن شرح شغلی مشاغل دیجیتال مارکتینگ، لازم نیست خودتان زحمتی بکشید. ما قبلا با صرف زمانی طولانی و حساسیت زیاد، این کار را انجام داده‌ایم. شرح شغل‌های دیجیتال مارکتینگ را از منابع معتبر خارجی همراه با نگاهی به منابع داخلی استخراج کرده‌ایم و با کمک خبرگان و متخصصان هر حوزه شناسنامه‌ها را اصلاح و تکمیل کرده‌ایم.

حتی برای مشاغلی که چندوجهی هستند و در بازار دیجیتال مارکتینگ به همه فن حریف، ۳۶۰ درجه یا آچارفرانسه مشهور هستند نیز فکر کرده‌ایم و مکانیسمی را برای سامان‌دهی به این مشاغل طراحی و پیاده‌سازی کرده‌ایم.

شناسنامه‌های شغلی دیجیتال مارکتینگ دارای بخش‌های زیر هستند:

عنوان شغل

تعریف شغل

شرح وظایف

صلاحیت‌ها

مدل شایستگی‌

هوشمندی سیستمی

زیرساخت‌های مورد نیاز در سازمان

شرایط توصیه‌ای احراز شغل

منابعی که شناسنامه‌ها از آن‌ها استخراج شده‌اند به همراه نام متخصصانی که آن‌ها را تایید کرده‌اند.

در بانک مشاغل دیجیتال مارکتینگ می‌توانید با این شناسنامه‌ها آشنا شوید یا از آن‌ها برای ثبت آگهی استخدام (به عنوان کارفرما) یا ثبت رزومه خود (به عنوان کارجو) استفاده کنید.

شناسنامه شغلی و کمک به طراحی نقشه‌های آموزشی

دیجیتال مارکترها برای آموزش دیدن در حوزه خودشان با مؤسسات و افراد زیادی مواجه هستند؛ اما مشکل اینجاست که این منابع آموزشی هر یک مسیر خود را معرفی می‌کنند و دیجیتال مارکترها ممکن است در انتخاب بین آن‌ها دچار مشکل شوند.

اما در دیجی تلنت با توجه به شناسنامه شغلی (صلاحیت‌ها و تا حدودی شایستگی‌ها) نقشه آموزشی استانداردی طراحی می‌کنیم که هر دیجیتال مارکتری در مسیر کارراهه شغلی مناسب و مورد علاقه خودش پیش برود و هزینه‌ و وقتش کاملا هدفمند هزینه شود.

وقتی نقشه آموزشی طراحی شود، حرکت بر اساس آن یعنی حرکت در مسیر توسعه فردی. بنابراین، می‌توان گفت:

شناسنامه شغلی می‌تواند به طراحی برنامه توسعه فردی (IDP) هر استعداد هم کمک کند.

گواهی‌نامه صلاحیت شغلی و مهاجرت شغلی دیجیتال مارکترها

سازمان‌ها و مؤسساتی در سراسر دنیا، ازجمله ایران، وجود دارند که طی آزمون‌هایی با دریافت هزینه، صلاحیت‌ها و شایستگی‌های شغلی افراد را می‌سنجند و گواهی‌نامه صلاحیت شغلی (حرفه‌ای) صادر می‌کنند. بعضی از این گواهی‌نامه‌ها مطابق استانداردهای جهانی هستند و می‌توان آن‌ها را به سازمان‌ها و نهادهای خارجی و داخلی رائه کرد.

این گواهی‌نامه‌های معتبر به‌عنوان امتیازی در استخدام در صنعت یا انجام پروژه‌های بزرگ در داخل و خارج کشور نیز قابل استفاده خواهند بود.

به‌عنوان یک دیجیتال مارکتر، می‌توانید بر اساس شناسنامه شغلی خود، گواهی‌نامه صلاحیت شغلی را دریافت کنید و با هماهنگی‌هایی که ما با دانشگاه‌ها و صنایع انجام داده‌ایم گواهی‌نامه‌ها را به‌عنوان سندی قابل استناد و معتبر در هنگام استخدام یا همکاری ارائه کنید.

همچنین، در بعضی از موارد می‌توانید با گواهی‌نامه صلاحیت حرفه‌ای دیجیتال مارکتینگ، اقدام به اخذ ویزا و اقامت و در بعضی موارد، مهاجرت شغلی به کشورهای خارجی کنید.